Muzium Kastam Diraja Malaysia yang terletak di Jalan Quayside, Banda Hilir Melaka
Tentang Muzium Kastam Diraja Malaysia
Muzium Jabatan Kastam Diraja Malaysia
ini merupakan muzium yang diwujudkan untuk memberi pengetahuan
kepada masyarakat khususnya rakyat tempatan, pelajar, penyelidik dan pelancong
akan tanggungjawab yang diamanahkan kepada Jabatan Kastam Diraja Malaysia (JKDM).
Pelbagai bahan sejarah dipamerkan seperti rentetan
perkembangan operasi Jabatan Kastam daripada sebelum merdeka hingga kini dapat
diterokai menerusi koleksi dan gambar-gambar Pejabat Kastam, Perumahan
kakitangan yang dipamerkan. Semua koleksi yang diperagakan merupakan sebahagian
daripada aktiviti dan tugas utama yang dilaksanakan Jabatan Kastam Diraja Malaysia
selain daripada memungut hasil negara seperti koleksi barang-barang larangan
yang dirampas semasa dibawa masuk atau keluar negara.
Peralatan yang pernah digunakan semasa operasi memungut
cukai. Buku Panduan cukai dan lain-lain lagi. Pamerannya berkonsepkan
edutainment dipersembahkan dalam bentuk grafik 3 Dimensi dan pameran interaktif
yang menggunakan dwi bahasa iaitu Bahasa Melayu dan Bahasa Inggeris.
Tentang Bangunan Muzium Kastam Diraja Malaysia
Bangunan ini telah dibina oleh pentadbir British pada awal
1890-an untuk kegunaan Jabatan Kastam ketika itu dengan senibina Inggeris
menggunakan batu bata dan berbumbung genting tanah liat sebagai gudang untuk
menyimpan barang-barang dagangan seperti beras, gula, tepung, rempah ratus,
tekstil, seramik dan sebagainya yang diimport daripada negara China, India,
Indonesia, Thailand dan Filipina. Barang-barang untuk dieksport juga disimpan
di dalam gudang ini.
Bangunan Muzium Kastam Diraja Malaysia ini yang terletak di Jalan Quayside, Banda Hilir
Melaka juga dikenali sebagai Gudang Kastam yang mana ianya berperanan sebagai
Gudang untuk menyimpan sementara barang-barang bercukai sebelum pemeriksaan dan
cukai dibayar oleh pengimport yang diangkut oleh tongkang-tongkang daripada
kapal dagangan yang berlabuh di Pelabuhan Melaka dan dibawa ke muara Sungai
Melaka. Pelabuhan Melaka juga dikenali sebagai Pelabuhan
"Barter Trade". Secara tidak langsung Bangunan Gudang Kastam ini juga
telah dijadikan Pejabat Kastam Negeri Melaka serta memainkan peranan yang
penting mengendalikan pemeriksaan barangan dan mengutip cukai oleh pegawai
kastam yang bertugas pada masa itu daripada era pemerintahan British sehingga
selepas merdeka.
Pada tahun 1965, banguna Pejabat Pelabuhan Melaka telah siap
dibina. Kakitangan Kastam telah berpindah kebangunan baru. Bangunan ini kekal
sebagai Gudang Kastam dan pada tahun 1980-an sebahagian bangunan Gudang Kastam
ini telah dijadikan Pejabat Kastam Bahagian Pencegahan dan stor pencegah. Pada
tahun 2001 aktiviti import eksport Pelabuhan Melaka telah dihentikan dan telah
dipindahkan kepada Pelabuhan Kuala Linggi dan Sungai Rambai.
Peranan Bangunan Gudang Kastam tidak terhenti disitu sahaja,
diatas Inisiatif Ybhg. Dato' Haji Md. Hassim Bin Pardi, mantan Pengarah Kastam
Negeri Melaka dengan kerjasama Kerajaan Negeri Melaka dan Perbadanan Muzium
Melaka (PERZIM) bangunan ini ditukar menjadi Muzium Jabatan Kastam Diraja
Malaysia dan telah dilancarkan oleh YAB Datuk Wira Mohd Ali bin Rustam, Ketua
Menteri Melaka pada 25 Ogos 2006.
Tentang Koleksi Di Muzium Kastam Diraja Malaysia
Muzium Jabatan Kastam Diraja Malaysia mempamerkan lebih
daripada 200 koleksi bermula dengan Gencana asal sebagai gelaran
"DIRAJA" kepada Jabatan Kastam Dan Eksais Malaysia yang dikurniakan
oleh Seri Paduka Baginda Yang Dipertuan Agong ke-3 dipertontonkan kepada orang
ramai kerana pada tarikh 29.10.1963 bermulalah Jabatan Kastam diberi gelaran
sebagai Jabatan Kastam Dan Eksais Diraja. Pakaian seragam Pegawai Kastam di
bawah pemerintahan British dipamerkan bersama pakaian seragam selepas merdeka
serta pakaian yang pernah dipakai pada tahun 1980-an hingga tahun 2002 beserta
dengan aksesori kelengkapan pakaian seragam.
Buku panduan cukai seperti Trade Classification and Customs
Tariff 1978, Customs ordinance 1952 Federation of Malaya Government Gazette
1952, buku rekod gaji kakitangan Kastam Melaka tahun 1940-an, buku lawatan
Pegawai Kanan Kastam 1960-an, kad kuasa daripada tahun 1920-an hingga 1960-an.
Alat kelengkapan pejabat Kastam seperti mesin taip, mesin kira, alat penibang
dan lain-lain lagi yang masih lagi dalam keadaan sempurna.
Muzium Jabatan Kastam Diraja Malaysia
juga mempamerkan koleksi hasil rampasan daripada seluruh negeri di Malaysia
kini berpusat di Muzium. Barang-barang larangan seperti senjata api tiruan yang
menyerupai senjata api sebenar, mercun, senjata tajam seperti pedang, pisau
lipat, keris dan kain-kain bercetakkan ayat-ayat Al-Quran, peralatan menyadap
todi serta banyak lagi yang pasti menarik perhatian pengunjung.
Jabatan Kastam juga diamanahkan untuk membanteras
penyalahgunaan dadah. Koleksi peralatan menghisap candu seperti paip, dapur,
candu masak dan lain-lain serta teknik penyeludupan tahun 1960-an juga
diperagakan.
Koleksi gambar-gambar kakitangan kastam termasuk dari Sabah
dan Sarawak , Tanjung Pagar Singapura semasa pemerintahan
Inggeris dan gambar mantan Ketua Pengarah Kastam Malaysia
turut dipamerkan. Secara langsung Muzium JKDM ini memainkan peranan untuk
memberi pendidikan, informasi dan juga nostalgia kepada semua pengunjung.
Masuk adalah PERCUMA
Waktu Operasi Muzium Jabatan Kastam Diraja Malaysia
:
Dibuka Setiap Hari
Isnin - Ahad (Termasuk Cuti Umum kecuali Hari Raya pertama
Puasa & Raya Haji)
9 pagi - 6 petang
Gotomelaka.blogspot.com @
Melaka Bandaraya Warisan Dunia / Melaka
World Heritage City